44- Gaza Edip Ganimet Alan ve Almayan Kimsenin Sevab Mikdarını Beyan Bâbı 5034- Bize Abd b. Humeyd rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Abdullah b. Yezîd Ebû Abdirrahmân rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Hayve b. Şureyh, Ebû Hânî'den. o da Ebû Abdirrahmân el-Hubulî'den, o da Abdullah b. Amr'dan naklen rivâyet etti ki. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): «Allah yolunda gaza ederek ganimet alan hiç bir ordu yoktur ki, âhi-rerte alacakları ecirlerinin üçte ikisini peşin almış olmasınlar. Kendileri için üçte bir kalır. Ganimet almazlarsa ecirleri kendilerine tamam verilir.» buyurmuşlar. 5035- Bana Muhammed b. Sehl et-Temîmî rivâyet etti. (Dedi ki): Bize İbn Ebî Meryem rivâyet etti. (Dedi ki): Bize Râfi' b. Yezîd haber verdi. (Dedi ki): Bana Ebû Hâni' rivâyet etti. (Dedi ki): Bana Ebû Abdirrahman el-Hubulî, Abdullah b. Amr'dan rivâyet etti. Şöyle dedi: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): «Gaza ederek ganîm et alan ve selâmette kalan hiç bir ordu veya seriy-ye yoktur ki; ecirlerinin üçte ikisini peşin almış olmasınlar. Ve ganimet almadan gaza edip ele geçen hiç bir ordu veya serîyye yoktur ki, ecirleri tamam verilmesin!» buyurdular. Seriyye: en çok dört yüz kişiden meydana gelen bir kıt'a askerdir. Yahut mânâsına gelen «v» burada tenvî için kullanılmıştır. Yani harb eden askerin sayısı az olsun çok olsun hüküm hep birdir. Bazıları «ev» edatının burada râvînin şek ettiğini bildirmek için getirildiğini söylemişlerdir. İhfâk: bir sev ele getirememek, boş elle dönmek demektir. Hadîsin mânâsı şudur: Gaziler esîr edilmeden selâmetle döner yahud ganimet alırlarsa ecirleri esîr edilmeden selâmetle döner yahud ganimet alırlarsa ecirleri esîr düşenlerin yahut ganimet almayanların ecirlerinden az olur. Ganimet, gazadan elde edilecek ecrin mukabili bir cüz'dür. Gâzî-jer ganimet aldılar mı o gazadan dolayı kendilerine verilecek ecrin üçte ikisini peşin almış olurlar. Yani ganimet, ecir cümlesindendir. Sahih ve meşhur hadîslere muvafık olan budur. Nevevî: «Hadîsin zahirî manâsı budur; buna muhalif tek bir sahih ve sarih hadîs rivâyet edilmemiştir. Binaenaleyh bu hadîsi bizim verdiğimiz bu manâya hamletmek teayyün eder!» diyor. Kâdî Iyâz bu hadîsin tefsirinde bir takım fâsid kaviller hikâye ettikten sonra aynen bu mânâyı kabul etmiştir. Onun hikâye ettiği kavillerden biri şudur: «Bu hadis sahih değildir. Ganimet almakla gazilerin sevabı azalmaz. Nretekim Bedir gazilerinin sevabı ganimet aldılar diye azalmamıştır...» Bazıları râvîlerden Ebû Hâni'in râvisini meçhul kabul etmişlerdir. Nevevî bu kavillerin fâsid olduğunu beyân etmiştir. |