BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

91- Medine Halkının Onu Terkedecekleri Zaman Medine Hakkında Bir Bab

3432- Bana Züheyr b. Harb rivâyet etti.

(Dedi ki): Bize Ebû Safvân, Yûnus b. Yezid'den rivâyet etti. H.

Bana Harmeletû'bnû Yahya dahi rivâyet etti. Bu lâfız onundur.

(Dedi ki): Bize İbn Vehb haber verdi.

(Dedi ki): Bana Yûnus, İbn Şihab’dan, o da Saîd b. El-Müseyyeb'den naklen haber verdi. Saîd, Ebû Hüreyre'yi şöyle derken işitmiş: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Medine için:

«Onu halkı olanca hayriyle rızk arayanlara yani kurtlara, kuşlara güzergâh olarak mutlaka terk edeceklerdir.» buyurdular.

Müslim der ki: Buradaki Ebû Safvân, Abdullah b. Abdil Melik'dir. Bu zât İbn Cûreyc'in on sene terbiyesi altında bulundurduğu yetimidir.

3433- Bana AbdulMelik b. Şuayb b. Leys rivâyet etti.

(Dedi ki) Bana babam, dedemden rivâyet etti,

(Dedi ki): Bana Ukayl b. Hâlid, İbni Şihab'dan rivâyet eti. İbn Şihab Şöyle dedi: Bana Saîd El-Müseyyeb SuıIkt verdi ki, Ebû Hüreyre şunu söylemiş: Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i:

«Medîne'yi olanca hayrıyla terk edecekler. Onu rızk arayanlardan yani kurtlarla kuşlardan başka dolaşan olmıyacak, sonra Müzeyne'den iki çoban çıkarak Medine'ye gitmek isteyecekler; Koyunlarına seslenecekler. Fakat Medine'yi bomboş bulacaklar. Nihayet Seniyyetûl veda denilen yere vardıklarında (onlar da) yüzleri üstü düşe (rek öle) cekler» buyururken işittim.

Bu hadîsi Buhârî Medine'nin faziletleri bahsinde tahric etmiştir. İkinci rivâyetteki kelimesi şeklinde de okunmuştur. Hatta rivâyetlerin ekserisi bu şekildedir. Ancak «sîz bırakırsınız» mânâsına gelen bu sığadan murâd muhatablar değildir. Medine'yi terk edecek olanlar hemşehrileri ve kendi nesillerinden gelecekleri için bu suretle hitab buyrulmuştur. Kurtubî gaib sığasını yani öyle şeklini tercih etmiştir.

Avâfi: Afinin cemidir. Âfî, bir iyilik istemeğe gelen demektir. Hadîs-i şerifte Avâfi kurtlar ve kuşlarla tefsir edilmiştir. İbn Cevzî'ye avâfî kelimesinde iki mânâ vardır. Birinci mânâ yiyecek istemek, ikincisi ıssız yerdir. Zira kurtlar kuşlar ıssız yeri tercih ederler.

Kâdî Iyâz'in beyanına göre bir mucize" olan bu hadîs-i şerifin haber verdiği şeyler daha o zaman vuku bulmuştur. Medine-i Münevvere hilâfet merkezi olmuş, bu suretle herkes oraya can atmış ve dünyanın en mamur yerlerinden biri haline gelmiştir Sonra hilâfet Şam'a daha sonra Irak'a intikal edince Medîne‘yi bedeviler istilâ etmiş, fitnelerle şehir harab olmuştur. ,. Neticede orada vahşî hayvanlarla yırtıcı kuşlar gezmişlerdir. Bazı tarihçiler dahi fitneler dolayısiyle Medine'nin boşaltıldığını ve mahsulâtının kurtlara kuşlara kaldığını kaydederler. Sonraları halk yine Medine'ye, dönmüştür. Medine'nin halı kaldığı sıralarda Mes'cid-i Nebevî'de köpeklerin dolaştığı rivâyet olunur. Kâdî Iyâz: «Bütün bunlar birinci asırda olup bitmiştir; bu Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’in mucizelerin dendir» diyor. Fakat Nevevî'ye göre- Medine'nin terk edilmesi âhır zanında kıyâmete yakın vuku bulacaktır. Nitekim Müzeyne kabilesinden iki çobanın Medine'yi vahşî hayvanlar istilâ ettiğini görmeleri vak'ası da bunu teyid eder.

El-Mühelleb: «Bu hadîsde; Medine'nin kıyâmete kadar mesken olarak kalacağına delil var diyor.

Müzeyne kabilesinden çıkan iki çoban -Medinede ölecek son insanlardır. Bunu Hazret-i Ebû Hüreyre'nin rivâyet ettipi şu hadîs izah etmektedir: «En son hasredilecek iki adam vardır. Bunların biri Müzeyne'den. diğeri Cüheyne kabîlesindendîr. -Bu iki şahıs acaba İnsanlar nereye, gitti diye arayarak Medine'ye gelecekler. Fakat orada tilkilerden başka bir şey göremiyecekler. Sonra iki melek inerek onları yüzleri üstü yere yatırmak suretiyle canlarını alacak, böylece onları da sair insanlara katacaklardır.» Anlaşılıyor ki çobanlar ruhları kabzedildikten sonra haşrolunacaklardır. ..

 kelimesi şeklinde de rivâyet olunmuştur. Ve-hûş insandan hâli bomboş yer demektir. Binâenaleyh çobanlar Medine'yi bomboş insandan hali ıpıssız bulacaklar demektir. Bazıları bu cümleyi: «Çobanlar koyunlarını vahşî bulacaklar. Bu da ya hayvanlar vahşi hayvana inkılâb etmek yahut çobanların sesinden ürkerek kaçmak suretiyle olacaktır.» deraişlerse de Kâdi Iyâz bu'mânâyı beğenmemiş cümledeki zamirin Medine'ye ait olduğunu söylemiştir. Bu takdirde mânâ: "Çobanlar Medîne'yi bomboş bulacaklar» demek olur.

Seniyetül veda: Medine'nin haremi yanında bulunan bir tepedir. Buna Veda1 tepesi denilmesi Medine'den çıkanlar oraya kadar teşyi' edildikleri içindir.