BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

1- Yüce Allah'ın Şu Kavilleri Hakkında Gelen Şeyler (Tefsirler) Bâbı:

a. "O, ilkin mahlûku yaratıp sonra onu (öldürdükten ve tekrar dirilttikten sonra) iade edecek olandır ki, bu, O'na göre pek kolaydır. Göklerde ve yerde en yüce sıfat O'nun. O, yegâne gâlib, yegâne hüküm ve hikmet sâhibidir" (er-Rûm: 27).

er-Rabî' ibnu Huseym ile el-Hasen: Hepsi Allah'a kolaydır, demişlerdir.

"Heynun" ve "Heyyinun "; "Leyn-Leyyin", "Meyt-Meyyit", "Dayk-Dayyık" kelimeleri gibi şeddeli ve şeddesizdir.

b. "Ya biz ilk yaratışta acz mi gösterdik (ki diriltmekten âciz olalım)? Hayır, onlar bu yeni yaratıştan şüphe içindedirler" (Kaaf: 15).

c. "... O sizi daha topraktan yarattığı zaman ve siz henüz analarınızın karınlarında döller hâlinde olduğunuz sırada sizi (ne olduğunuzu) çok iyi bilendir. Bunun için kendinizi (beğenip) temize çıkarmayın. O (fenalıktan) sakınan kimdir çok iyi bilendir" (en-Necm: 32).

d. "And olsun ki, biz gökleri, yeri ve ikisi arasında bulunan herşeyi altı günde yaratmışızdır. Bize hiçbir yorgunluk dokunmamıştır" (Kaaf: 38).

e. "Halbuki O, sizi hakikat türlü türlü tavırlarla (hâllerle) yaratmıştır. Görmediniz mi, Allah yedi göğü birbiriyle ahenkli olarak nasıl yaratmış? Onlarda Ay'ı bir nur yapmış, Güneş'i de bir kandil (olarak) asmıştır.

Allah sizi Yer'den ot gibi bitirdi. Sonra sizi yine onun içine döndürecek. Sizi (yeni) bir çıkarışla (tekrar) çıkaracak. Allah Yeri sizin için bir döşek yapmıştır, onun geniş yollarında gezip dolaşınız diye" (Nûh: 14-20).

Luğûb= Yorgunluk; Etvâran= Tavır tavır, yani şu tavırda, şu tavırda; Ada tavkahû: Mikdârını geçti, demektir

3226 İmrân ibn Husayn (radıyallahü anh) şöyle demiştir: Peygamber'e Temim oğullarından bir cemâat geldi. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) onlara:

— "Ey Temîm oğulları! Müjdelenin, sevinin!" buyurdu. Onlar:

— Sen bizi müjdeledin. Bize (Beytu'l-Mâl'den dünyalık) atıyye de ver! Dediler.

Onların bu hâline üzüldüğünden dolayı Peygamber'in yüzü değişti. Bu sırada Peygamber'in yanına Yemen ehli olan Eş'arî'ler geldi. Peygamber onlara da:

— "Ey Yemenliler! Temîm oğullarının kabul etmek istemedikleri o hayır ve saadet müjdesini sizler kabul ediniz!" buyurdu. Yemenli Eş'arîler de:

— Kabul ettik (esasen huzuruna biz bunun için geldik), dediler. Bunun üzerine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) mahlûkların ve Arş'ın yaratılış başlangıcını tahdîs edip anlatmaya başladı. Tam bu sırada bir kişi geldi de:

— Yâ îmrân! Binek deven bağından sıyrılıp kaçtı, dedi. (Ben de deveme bakmak için kalktım.) Keşke (Peygamber'in meclisinden) kalkmasaydım (da O'nun sözlerini işitseydim, demiştir).

3227 Bize Cami' ibnu Şeddâd, Safvân ibn Muhriz'den tahdîs etti. O da İmrân ibn Husayn (radıyallahü anh)'ın şöyle dediğini tahdîs etmiştir: Ben işi devemi kapıya bağladım da Peygamber'in huzuruna girdim. Bu sırada Peygamber'e Temîm oğullarından birtakım insanlar geldi. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) onlara:

— "Ey Temîm oğulları, müjdeyi kabul edip sevinin!"buyurdu.

Onlar iki kerre:

— Sen bizlere müjde verdin. Bizlere dünyalık atıyye de ver, dediler.

Sonra huzuruna Yemen ahâlîsinden birtakım insanlar girdi.

Peygamber:

— "Ey Yemenliler, müjdeyi sizler kabul ediniz. Çünkü onu Temîm oğulları kabul etmediler" buyurdu.

Yemenliler:

— Kabul ettik yâ Rasûlallah, dediler ve: Biz Sana bu işten (bu âlemin hâllerinden) soralım diye geldik, sözlerini eklediler. Rasûlüllah şöyle buyurdu:

— " (Ezelde) Allah vardı ve Allah'tan başka birşey yoktu. Allah'ın Arş'ı su üzerinde bulunuyordu. Allah herşeyi (kâinatın tamamını) zikrde (mahfuz levh'te) takdir ve tesbit edip yazdı. Gökleri ve Yer'i yarattı".

Rasûlüllah bunları söylediği sırada bir nida edici:

— Ey Husayn oğlu, dişi deven gitti! Diye nida etti.

Ben hemen arkasından gittim. Bir de baktım ki, devemin berisindeki serâb onunla aramızı kesiyor (onu görmeme engel oluyordu). Vallahi ben pek arzu ederdim ki, keşke deveyi terketmiş olaydım (da Rasûlüllah'ın sözlerini dinlemek fırsatını kaçırmasaydım).

3228-Ve hadîsi» îsâ ibn Mûsâ el-Buhârî (ö. 186), Rakabe ibn Maska-le'den; o da Kays ibn Müslim'den rivayet etti ki, Târik ibn Şihâb şöyle demiştir: Ben Omer ibni'l-Hattâb (radıyallahü anh)'dan işittim, şöyle diyordu: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bizim içimizde (yânı minber üzerinde) ayağa kalktı da mahlûkaatın başlamasından i'tibâren tâ cennetliklerin kendi menzillerine, ateş ehlinin de kendi menzillerine girinceye kadar herşeyi bizlere haber verdi. Bu haberi ezberleyen ezberledi, unutan da unuttu

3229  Ebû Hureyre (radıyallahü anh) şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: "Yüce Allah'ın şöyle buyurur olduğunu düşünüyorum: 'Âdemoğlu bana noksan sıfat isnâd etti. Halbuki ona beni noksan sıfatla vasıflaması yakışmaz. Ve yine Âdemoğlu beni tekzîb eder, Halbuki beni yalanlaması ona yakışmaz. Âdemoğlunun beni noksan sıfatla vasıflaması, benim çocuğum olduğunu söylemesidir. Âdemoğlunun beni yalanlaması ise, Allah beni ilk yarattığı gibi tekrar yaratacak değildir, demesidir".

3230 Ebû Hureyre (radıyallahü anh) şöyle demiştir: Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem): "Allah halkı yarattığı zaman kendi yanında Arş'ın üstünde olan kitabında 'Rahmetim öfkeme gâlib olmuştur' diye yazdı" buyurdu.