17- Köleye karşı büyüklenmenin kerîhliği ve insanın kendi kölesine "kulum, cariyem" demesinin hükmü bâbıVe Yüce Allah şöyle buyurdu: "İçinizden bekârları ve kölelerinizden, cariyelerinizden sâlih olanları evlendirin..." (en-Nûr: 32); Keza şöyle buyurdu: "Hiçbir şeye gücü yetmeyen memlûk bir kul... " (en-Nahl: 75); “Kapının yanında kadının efendisine rast geldiler" (Yûsuf: 25); "Sizden kim hürre ve müslümân kadınları nikâhla alacak bir bolluğa güç yetiştiremezse, o hâlde sağ ellerinizin mâlik olduğu mü'min cariyelerinizden (alsın)" (en-Nisâ: 25); "Bu ikisinden kurtulacağını bildiği kimseye: Beni efendinin yanında an, dedi" (Yûsuf: 42). Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) (Sa'd ibn Muâz için Ensâr'a): 'Efendinize ayağa kalkın" buyurdu. Yine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): "Sizin seyyidiniz, yani efendiniz kimdir (yâ Seleme oğulları)?" demiştir. 2590 Abdullah ibn Omer (radıyallahü anh)'den: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: "Kul efendisine iyilik ve doğrulukla hizmet eder ve Rabb'inin ibâdetini de güzel yaptığı zaman onun ecri iki kat olur". 2591 Ebû Mûsâ (radıyallahü anh)'dan: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Rabb'inin ibâdetini güzel yapmakta ve üzerinde hak, nasihat, tâat vazifesi bulunan efendisine de bu vazifelerini tam yerine getirtmekte bulunan kölenin de iki ecri vardır". 2592 Bize Ma'mer (ibn Râşid), Hemmâm ibn Münebbih'ten haber verdi ki, o, Ebû Hureyre (radıyallahü anh)'yi Peygamber'den hadîs söylerken işitmiştir. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Sizin herhangi biriniz (kölesine): Rabb'ini doyur, Rabb'ine abdest aldır, Rabb 'ine su içir! Diye hitâb etmesin. Köle de: Efendim, velî ni'metim! desin. Yine sizin herhangi biriniz (kölesine): Kulum, cariyem! Demesin. Fakat: Yiğidim, kızım, oğlum! Diye hitâb etsin". 2593-..... İbn Omer (radıyallahü anh) şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: "Her kim köleden olan payını âzâd eder ve kendisinin kölenin kıymetine ulaşacak derecede malı da varsa, kölenin âdil suretle kıymeti ta'yîn olunur da köle onun malından hürriyete kavuşturulur. Şayet âzâd edenin malı yoksa köleden âzâd ettiği hissesini âzâd etmiş olur” 2594-...... Bana Nâfi', Abdullah ibn Omer (radıyallahü anh)'den tahdîs etti ki, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Her birerleriniz birer çobandır ve elinin altındakilerden sorumludur. İnsanlar üzerinde bulunan devlet başkanı da bir çobandır ve o da idaresinde bulunan insanlardan sorumludur. Erkek insan da ev halkı üzerinde bir çobandır ve o da ev halkından sorumludur. Kadın da kocasının evi ve çocukları üzerinde bir çobandır; o da bunlardan sorumludur. (Hizmetçi) kul da efendisinin malı üzerinde bir çobandır ve o da bundan sorumludur. Dikkat edin! Her birerleriniz çoban ve her birerleriniz kendi eli ve idaresi altındakilerden sorumludur" 2595 ez-Zuhrî şöyle dedi: Bana Ubeydullah tahdîs edip şöyle dedi: Ben Ebû Hureyre'den ve Zeyd ibn Hâlid (radıyallahü anh)'den işittim. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Bir câriye zina ettiği zaman onu kamçılayın. Sonra yine zina ettiğinde onu yine kamçılayın. Sonra yine zina ettiğinde ona yine kamçılama cezası uygulayın. Üçüncüde yahut dördüncüde o cariyeyi kıldan örülmüş bir ip bahasıyla de olsa satınız!" |