BAB 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018

NO. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286

TR AR

18- Birisinin bostanındaki sudan su alma hakkı veyahut hurma ağacından faydalanma hakkı olan kimsenin o bostandan ve hurmalıktan geçme hakkı da olur bâbı.

Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): "Kim erkek hurma çiçeği asarak ıslâh edip, sonra hurma ağacını satarsa, o ağacın üstündeki meyvesi satıcıya âiddir" buyurmuştur

Böyle olunca, mahsûl kaldırılıncaya kadar satıcının sattığı bostanda geçme, yürüme hakkı ve su alma hakkı vardır. Ariyye sahibinin de yine böyle bostanda yürüme ve ağacı sulama hakkı vardır.

2419 Abdullah ibn Omer (radıyallahü anh) şöyle demiştir: Ben Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'tan işittim, şöyle buyumyordu: "Her kim hurma ağacını (erkek çiçekle) aşıladıktan sonra satarsa, onun meyvesi satanın hakkıdır; ancak müşteri ağaç üzerindeki mahsûlün kendisine ait olacağını şart kılması hâli müstesnadır. Her kim, malı bulunan, yânı mallı bir köleyi satarsa, bunun da malı satanındır; ancak müşteri bu malın da kendisinin olacağını şart etmesi hâli müstesnadır". Bu köle satışı hakkındaki hadîsi râvî Leys, Mâlik'ten; o da Nâ-fi'den; o da İbn Omer'den; o da Omer'den olmak üzere de rivayet etmiştir.

2420 Zeyd ibn Sabit (radıyallahü anh): Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) kuru hurma olarak tahmin ve takdir etmek suretiyle, ariyyelerin satılmasına ruhsat verdi, demiştir.

2421 Câbir ibn Abdillah (radıyallahü anh) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) muhâbara'dan, muhâkala'dan, muzâbene'den ve salâhı meydana çıkıncaya kadar ağaç üstündeki yaş meyveyi satmaktan nehyetti. Ve bu yaş meyvelerin dînâr ile ve dirhem ile olmaktan başka şeyle satılmasını da nehyetti. "Yalnız ariyyeler müstesnadır (o, yaş ve kuru hurma ile satılabilir)" buyurdu, demiştir.

2422 Ebû Hureyre (radıyallahü anh): Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) kuru hurma tahmîn etmek suretiyle beş veskin aşağısında yahut beş vesk mikdârında ariyye satışı hususunda ruhsat verdi, demiştir. Bu "Beş veskin aşağısında yahut beş veskte" diye şekkli söyleyen, râvî Dâvûd ibn Husayn' dır.

2423 Râfi' bin Hadîc ile Sehl ibn Ebî Haşmete (radıyallahü anh) şöyle tahdîs etmişlerdir: Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) muzâbene'den yaş hurmayı (ağacında ölçekle tahmîn ederek) kuru hurma ile satmaktan nehyetti. Bu nehiyden ariyye sâhiplerini müstesna tuttu. Çünkü Rasûlüllah ariyye sahiplerine (bu suretle satışa) izin verdi.

Ebû Abdillah el-Buhârî dedi ki: Muhammed ibn İshâk da: Bana Beşîr ibn Yesâr bu hadîsin benzerini tahdîs etti, demiştir.