19- Bâb: Sadaka Ancak Bir Zenginlik Üzerinden VerilirKendisi ihtiyâçlı yahut ailesi muhtaç yahut da üzerinde borç bulunan kimse bu hâlde sadaka vermeğe kalkarsa; borcun ödenmesi sadaka vermekten, köle âzâd etmekten ve hibe yapmaktan daha hakklıdır. Borçlunun sadaka vermesi, köle âzâd etmesi ve hibe yapması merdûddur. Böylesi için insanların mallarını telef etmek hakkı yoktur. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) de: "Her kim halkın mallarını telef etmek isteyerek borç alırsa, Allah onu telef eder" buyurdu. Ancak, kendisi sabr edicilikle tanınmış olup da, kendisinde fakirlik ve ihtiyâç olsa bile başkalarını kendi nefsine tercih edebilecek kimseler, bu hâlde sadaka verebilirler; Ebû Bekr'in bütün malını sadaka yaptığı zamanki fiili gibi. Ensâr da bu şekilde muhacirleri kendi nefislerine tercih etmişlerdi. İnsanların mallarını zayi' ve imha etmeye hiçbir hakkı yoktur. Ve Ka'b ibn Mâlik (radıyallahü anh) dedi ki: Ben: Yâ Rasûlallah, günâhlarımdan tevbe ettim. Allah'ın rızâsına ve Rasûlü'nün sevgisine ermek için bütün malımı sadaka yaparak, malımdan tamâmiyle soyunmam da bu tevbemdendir, dedim. Rasûlüllah: "Sen malının bir kısmını kendin için alıkoy. Bu senin için hayırlı bir harekettir" buyurdu. Ben Hayber'deki payımı elimde tutuyorum, dedim. 1447 ez-Zuhri şöyle demiştir: Bana Saîd ibnu’l-Müseyyeb haber verdi. O Ebû Hureyre'den işitmiştir. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): "Sadakanın hayırlısı bir zenginlik üzerinden ayrılıp verilendir. İnfâk ve tasadduka da nafakası üzerine vâcib olan kimse ile başla" buyurmuştur. 1448 Bize Hişâm, Bâbası Urve ibn Zubeyr'den; o da Hakîm ibn Hızâm (radıyallahü anh)'dan tahdîs etti ki, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Yüksek el, alçak elden hayırlıdır. Sadaka vermeye nafakası üzerine vâcib olanlara ihsan ile başla. Sadakanın hayırlısı (yânı kâmil olanı) bir zenginlik üzerinden verilenidir. Dilenmekten ve çirkin işlerden çekinip iffetli kalmak isteyeni Allah iffetli kılar; insanlardan müstağni olmak isteyeni de Allah zengin kılar". 1449- Bize Ebu'n-Nu'mân tahdîs edip şöyle dedi: Bize Hammâd ibn Zeyd, Eyyûb es-Sahtiyânî'den; o da Nâfi'den tahdîs etti ki, İbn Omer (radıyallahü anh): Ben Peygamber{sallallahü aleyhi ve sellem)'den işittim, demiştir. 1450- ve bize Abdullah ibn Mesleme, Mâlik'ten; o da Nâfi'den; o da Abdullah ibn Omer (radıyallahü anh) 'den tahdîs etti ki, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) minber üzerinde iken sadakayı, iffetli kalmaya çalışmayı ve isteyiciliği zikredip: "Yüksek el alçak elden hayırlıdır. Çünkü yüksek el infâk edici (yani verici), alçak el ise isteyici eldir" buyurmuştur. |