1. Mekke OkuluKurucusu, Abdullah ibn Abbâs “radiyallahü anh”tır (ö.68/687). İbn Abbâs’tan tefsir dinleyen tâbiîlerin ileri gelenleri, Mücâhid ibn Cebr (ö.104/722), Sa’îd ibn Cubeyr (ö.95/713), Ikrime Mevlâ İbn Abbâs (ö.106)24), Atâ ibn Ebî Rabâh (ö.114/732), Tâvus ibn Keysân (ö.106-724), Ebû Şa’sâ’ Câbir ibn Zeyd (ö.93/711), Ebû Mahled (Meclez) Lâhıku’bnu Humeyd[1], Dahhâk ibn Muzâhim (ö.105/723), Ali ibn Ebî Talha (ö.143/760)[2] ve Atâ’ ibn Ebî Muslim (ö.138/755) “rahmetüllahi aleyhim”’dir. Ancak son üç tâbiînin, İbn Abbâs’tan tefsir işitmesi ihtilâflıdır. Şöyle ki: “Dahhâk’ın İbn Abbâs ile karşılaşması ve ondan tefsir dinlemesi sahîh değildir; İbn Abbâs’tan naklettiği tefsir rivâyetlerini, Rey şehrinde karşılaştığı Sa’îd ibn Cubeyr’den almıştır.[3]” denilmektedir. Buna rağmen Dahhâk, sika bir râvi olarak bilinmektedir. Ali ibn Ebî Talha’nın İbn Abbâs’tan naklettiği tefsir üzerinde de, âlimlerin müspet ve menfi yönde çeşitli görüşleri vardır. Ancak Buhârî’nin, mezkûr tefsirden istifade ettiği görülmektedir[4]. Atâ’ ibn Ebî Muslim’e gelince, onun da, İbn Abbâs’tan semâı doğrulanmamış ve bu kaynaklı tefsir haberleri m ü r s e l[5] olarak nitelendirilmiştir. Hadis tenkıtçilerinin çoğunun gözünde, Atâ ibn Ebî Muslim, doğru ve güvenilir bir kimsedir[6]. |