HİCRÎ KAMERÎ SENEYİ MÎLÂDÎ SENEYE ÇEVİRMEK

Hicrî kamerî sene, mîlâdî seneden 10,875 gün kısadır. Her hicrî sene başı, bir evvelki hicrî sene başının rast geldiği mîlâdî seneden 11 gün evvel başlar. Takrîben 33 senede, bir mîlâdî sene içerisinde, iki hicrî sene başı bulunur. Ya’nî 33,58 hicrî ve 32,58 mîlâdî senede bir, birbirini ta’kîb eden iki hicrî seneden birincisinin başı, Ocak ayının ilk on gününe, ikincisinin başı ise, Aralık ayının son on gününe ve aynı mîlâdî seneye rastlar. Dahâ sonraki hicrî senelerin sene başları, mîlâdî 12. aydan birinci aya doğru giderek, mîlâdî ayların her birine tesâdüf eder. 277. sahîfedeki cedvelde, aynı mîlâdî seneye rastlayan hicrî senelerden ikincisi, ya’nî Aralık ayının son on gününe rastlayan hicrî seneler yazılıdır. Meselâ, 1330 hicrî senesi mîlâdî 1911 senesinin Aralık ayında, 1329 hicrî senesi de, yine mîlâdî 1911 senesinin Ocak ayında başlamakdadır.

Cedvelde yazılı olmayan herhangi bir hicrî senenin başı ile bunun tesâdüf etdiği mîlâdî sene, cedvelde yazılı olan hicrî ve mîlâdî senelerden aynı mikdâr sene sonra olurlar.

Cedvelde yazılı olmıyan herhangi bir hicrî sene başının mîlâdî karşılığını bulmak için, kendinden küçük ve en yakın hicrî sene ile bunun karşısında yazılı olan mîlâdî sene cedvelden bulunur. Bu iki hicrî senenin aralarındaki fark, cedvelde bulunan mîlâdî seneye ilâve edilir. Bu hicrî sene başının, mîlâdî hangi ayda başladığını anlamak için, iki hicrî sene arasında farkın aylar cedvelinde hangi aya tesâdüf etdiğine bakılır. Meselâ, 1344 hicrî senenin başına tesâdüf eden mîlâdî sene, 1344-1330=14 olduğundan, 1911+14=1925 olur. 14 rakamı aylar cedvelinde Temmuz ayına rastlar.

Bir hicrî sene içerisinde bulunan şemsî ayın, hangi mîlâdî seneye rastladığı da şöyle bulunur: Bu şemsî ay, hicrî sene başının rastladığı mîlâdî aydan önceki bir ay ise, hicrî sene başının rastladığı mîlâdî seneden bir sonraki mîlâdî sene olur.

Tam İlmihâl (Se’âdet-i Ebediyye) kitâbımızda dahâ fazla bilgi vardır.

Hak tecellî eyleyince, her işi âsân eder,

halk eder esbâbını, bir lahzada ihsân eder.

-276-

Hicrî sene başlarının tesâdüf etdiği mîlâdî seneleri gösterir cedveldir.

   

-277-