Mü’minin mü’minde yedi
hakkı vardır:
Da’vetine gitmek,
İyâdetine [Hasta olunca
ziyâretine] gitmek,
Cenâzesine gitmek,
Nasîhat etmek,
Selâm vermek,
Bir zâlimin elinden
kurtarmak.
Aksırdıkda (Elhamdülillah) deyince, (Yerhamükellah) demek.
Mü’minin hayrlısı, altı
haslet bulunandır:
İbâdet eder. İlm öğrenir.
Fenâlık yapmaz. Harâmlardan sakınır. Kimsenin malına göz dikmez. Ölümü hiç
unutmaz.
Tenbîh: Hadîs-i şerîfde buyuruldu ki, (Herkes,
kendisine ihsân edeni sever. Bu sevgi, insanın cibilletinde [yaratılışında] mevcûddur.) Nefsine düşkün olan, nefsinin
arzûlarına kavuşmak için, yardım edenleri sever. Akl ve ilm sâhibi ise, medenî
insan olmasına yardım edenleri sever. Kısacası, tayyibler [iyiler], tayyibleri
sever. Habîsler, şerîrler [fenâ kimseler], kötüleri severler. Bir kimsenin
sevdiklerine, arkadaşlarına bakarak, onun nasıl adam olduğu anlaşılır. Dosta, düşmana,
müslimâna ve kâfire, bid’at sâhiblerinden başka, herkese, tatlı dil ve güler
yüz göstermelidir. İnsanlara yapılacak en fâideli ihsân, en kıymetli hediyye,
tatlı dil ve güler yüzdür. İneğe tapan kâfirleri görünce, ineğin ağzına saman
vererek, düşman olmalarına mâni’ olmalıdır. Kimse ile münâkaşa etmemelidir.
Münâkaşa, dostluğu azaltır, düşmanlığı artdırır. Kimseye kızmamalıdır. Kızmak,
sinir ve kalb hastalığı yapar. Hadîs-i şerîfde,
(Gadab etme!), kızma buyuruldu.
Bir kimse, dört
şeyi gizlese, nâsın hayrlısı olur:
1- Fakîrliğini,
2- Sadakasını,
3- Musîbetini,
4- Belâsını.
Ve dahî Cennet
dört kimseye müştakdir:
1- Dili zikr edici ola.
2- Hâfız-ı kelâmullah
ola.
3- Ta’âm yidirici ola.
4- Ramezân ayında sâim
[oruclu] ola.
Her kişi,
aşağıda yazılı yedi şeyi dillerinden kesmeyeler:
Her işinde (Besmele-i şerîfeyi) diyeler.
Her işi temâm edince, (Elhamdülillah) diyeler.
Filân yere gideceğim
dedikde, (İnşâallah) diyeler.
Bir musîbet işitdikde, (İnnâ lillah ve innâ ileyhi râci’ûn) diyeler.
Bir hatâ söylemiş ise,
tevbe ve istigfâr eyleyeler.
(Lâ ilâhe
illallahü vahdehu lâ şerîke leh, lehül-mülkü ve lehülhamdü ve hüve alâ külli
şey’in kadîr) kelime-i tayyibesine
devâm edeler.
(Eşhedü en
lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlüh) kelime-i şerîfesini çok söyliyeler.
Bu ikisini dahî, gece ve
gündüz çok okumalıdır:
1-
(Estagfirullah.)
2-
(Sübhânellahi vel-hamdülillahi velâ ilâhe illallahü vallahü ekber velâ havle
velâ kuvvete illâ billahil’aliyyil’azîm.)