204 - DAHHÂK “rahmetullahi teâlâ
aleyh”: Dahhâk bin Kays, Tâbi’îndendir. Cemel harbine karışmadı. Sıffînde
hazret-i Alî ile birlikde idi. Hazret-i Mu’âviyenin huzûrunda pek acı konuşduğu
hâlde, hazret-i Mu’âviye, riâyeti ve hurmeti bırakmayıp, buna yine ihsân
ederdi. 37 [m. 657] senesinde, yetmiş yaşlarında vefât etdi. Semerkandın
fethinde bir gözü sakatlandı. Tefsîr sâhibi Dahhâk-i Belhî 102 de vefât etdi.
391, 537, 1008.
205 - DALTON: İngiliz fizikcisi ve
kimyâgeridir. 1179 [m. 1766] da tevellüd, 1260 [m. 1844] da vefât etdi. 967.
206 - DANYAL “aleyhisselâm”: Hazret-i Dâvüd evlâdından bir Peygamberdir. Mîlâddan [606] sene önce Bâbile götürülüp,
Buhtunnasar serâyında büyüdü. 1083.
207 - DÂRÂ: Eski Îrânın Kiyâniyân
şâhlarının dokuzuncusu ve sonuncusudur. Mîlâddan önce [342] den [330] senesine
kadar hükm sürdü. Erbilde İskendere mağlûb olup kaçarken öldü. Sonra İşkâniyân,
dahâ sonra Sâsâniyân devletleri kurulmuşdur. 1123.
208 - DÂRE KUTNÎ “rahmetullahi teâlâ
aleyh”: Alî bin Ömer, hadîs âlimidir. 306 [m. 918] senesinde Bağdâdda Dâre
kutnda tevellüd, 385 [m. 995] de vefât etdi. (Sünen)
kitâbı meşhûrdur. 424, 1025.
209 - DÂRİMÎ “rahmetullahi teâlâ
aleyh”: Abdüllah bin Abdürrahmân hâfız Ebû Muhammed, 181 [m. 798] de
Semerkandda tevellüd, 255 [m. 869] de vefât etdi. Hadîs âlimidir. (Müsned) adındaki kitâbı çok kıymetlidir. 61,
424, 465.
210 - DARWİN: İngiliz tabî’iyyecisidir. 1224 [m. 1809] de doğdu. 1299
[m. 1882] da öldü.
81, 540, 1041.
211 - DAVENPORT: John Davenport.
Ondokuzuncu asrın sonunda yaşamış olan lord Davenport, İngiliz
müşteşriklerindendir. (Hazret-i Muhammed ve Kur’ân-ı kerîm) adındaki ingilizce
kitâbı, önce Londrada, sonra birkaç kerre de Hindistânda basılmışdır. 1346 [m.
1928] da Ömer Rızâ tarafından türkcesi neşr edilmişdir. [m. 1966] sonunda
türkcesi latin harfleri ile basılmışdır. Misyonerlerin [m. 1925] de
çıkardıkları (The Islamic World Today) ya’nî (Bugünkü islâm âlemi) adındaki
kitâbın yirminci faslında Davenport ve kitâbı hakkında geniş bilgi vardır. 534.
212 - DÂVÜD “aleyhisselâm”: Hem Nebî, hem sultân idi. Mîlâddan [1086] sene önce Kudüsde tevellüd, [1016] sene
önce orada vefât etdi. Kumandanlarından
Urya,
muhârebede öldürülünce bunun zevcesini alıp, bundan Süleymân “aleyhisselâm”
tevellüd etdi. Çok güzel ve te’sîrli sesi vardı. Kendisine ibrânî dilinde (Zebûr) kitâbı geldi. 381, 479, 482, 545, 677,
699, 787, 1082, 1088, 1130, 1135, 1172, 1182, 1189.
213 - DÂVÜD BİN
SÜLEYMÂN “rahmetullahi
teâlâ aleyh”: Hâlid-i Bağdâdînin talebelerindendir. 1222 [m. 1807] de Bağdâdda
tevellüd, 1299 [m. 1881] da orada vefât etdi. Onsekiz sene Mekkede kaldı. (Minhat-ül-vehbiyye fî reddil-Vehhâbiyye) kitâbı
[1305] de Bombayda ve [1389] da İstanbulda basıldı. Arabîdir. Türkcesi (Kıyâmet ve Âhıret) kitâbının (Müslimâna nasîhat) kısmındadır. 453.
214 - DÂVÜD-İ TÂÎ “rahmetullahi teâlâ
aleyh”: Ebû Süleymân Dâvüd bin Nasîr, Hanefî fıkh âlimi ve çok zâhid idi.
Horâsânlıdır. İmâm-ı a’zamın talebesi ve Habîb-i Acemînin halîfesi idi. 165 [m.
781] de vefât etdi. 211, 1087, 1103.
215 - DÂVÜD-İ ZÂHİRÎ: Dörtyüzkırkbeşinci [445] sırada İbni
Hazm ismine bakınız!
216 - DEBBÛSÎ “rahmetullahi teâlâ
aleyh”: Ebû Zeyd Ubeydüllah bin Ömer, Buhârânın meşhûr yedi kâdîsından biridir.
Debbûs, Semerkandda bir kasabadır. Hanefî fıkh âlimlerindendir. 432 [m. 1039]
de Buhârâda vefât etdi. (Te’sîs) fıkh
kitâbı Mısrda basılmışdır. (Esrâr fil-üsûl-i
vel-fürû’) kitâbı, (Hazâne) fetvâ
kitâbı ve imâm-ı Muhammedin (Câmi’ul-kebîr)ine
şerhı vardır. 308
217 - DEMÎRÎ “rahmetullahi teâlâ
aleyh”: Kemâleddîn Muhammed bin Îsâ, Mısr Şâfi’î âlimlerindendir. [742] de
tevellüd, 808 [m. 1405] de vefât etdi. (Hayât-ül-hayvân)
kitâbı Beyrutda (Mektebe-tül-ticârî)de satılmakdadır. İki cilddir.
Kenârında Zekeriyyâ Kazvînînin (Acâib-ül-mahlûkât) kitâbı
vardır. 418, 741.
218 - DERVÎŞ
MUHAMMED “rahmetullahi teâlâ
aleyh”: Evliyânın büyüklerindendir. Rûh ilmlerinin mütehassısı idi.
Dayısı Muhammed Zâhid hazretlerinden feyz aldı.Dayısının vefâtından sonra, bu
da Semerkandda dalâlet ve bid’atleri yok etdi. Önce onbeş sene zühd ve
riyâzetle, zikr ve fikrle çalışdı. Sonra Hızır aleyhisselâmın tavsiyesi ile
hâce Muhammed Zâhid hazretlerinin sohbetine kavuşup kemâle erdi. Çok Velî
yetişdirdi. Hicretin dokuzyüzyetmiş 970 [m. 1562] senesinde Mâverâünnehrde
Büster nâhiyesinin Dasferâr köyünde vefât etdi. Silsile-i aliyyenin yirminci
ferd-i kâmilidir. 969, 1148.
219 - DEYLEMÎ “rahmetullahi teâlâ
aleyh”: Şehrdâr bin Ebû Şücâ’ Şîreveyh [483] de Hemedânda tevellüd, 558 [m.
1163] senesinde vefât etdi. Ebû Nasr Deylemî, hadîs âlimidir. (Müsned-ül-firdevs) kitâbı meşhûrdur. 89, 419,
420, 452, 465, 476, 1010.
220 - DIHYE-İ
KELBÎ: Geç
îmâna geldi. Zengin tüccâr idi. Müslimân olmadan önce de Resûlullahı sever,
uzakdan geldikce hediyye getirirdi. Müslimân olunca, Resûlullah çok sevindi.
İyi rumca bilirdi. Rum devletine sefîr olarak gönderildi. Yermük ve Şâm
savaşlarında bulundu. 50 [m. 670] senesinde vefât etdi. 376.
221 - DİOSKORÜS: İskenderiyye patrîki
idi. [m. 451] senesinde Kadıköyünde toplanan beşinci meclisde, fikrleri red
edildi. Fikrlerine (Monofisiyye) veyâ (Ya’kûbiyye) denir. 490.
222 - DIRÂR: Mısrda, Fâtımîler
zemânında bulunan bir yehûdî dönmesidir. Halîfe Hâkimi aldatdı. İslâmiyyeti
yıkmağa uğraşdı. Bunun ve talebesi Hamzanın yolunda olanlara (Derezî) veyâ (Dürzî)
denir. 487, 740, 1104.
223 - DRAPER: William Draper,
hıristiyan dînine düşmânlığı ile meşhûr ingilizdir. 1226 [m. 1811] da tevellüd
ve 1299 [m. 1882] da vefât etdi. 537.