46
-
HASTA YEMEKLERİ
45 - ÇIKIK
ve BURKULMA: (Nüzhet-ül-ebdân)da diyor ki, insan düşünce veyâ bir yere
çarpınca, iğri basınca, oynak kemiği yerinden çıkar. Buna, (çıkık) denir.
Fransızcada, (Luxation) denir. Yerinden oynar, fekat çıkmazsa (burkulma)
veyâ (Entorse) denir. Her ikisinde de, bu oynak yerini hiç hareket
etdirmemelidir. Çıkan kemik başı yavaşça yerine oturtulmalıdır. Bunu oturtması
için hemen doktora veyâ çıkıkcıya gitmelidir. Yerine oturunca ve burkulma
üzerine kardeş kanı reçinesi, kilermeni, nar kabuğu ve çiçeği, günnük ve delice
dânesinin unu ile yumurta akı karışdırıp yapılan lâpa sürülür. Üzeri bezle
sarılır. Yetmişbeş gram sarı balmumu ve onbeş gram sakız ve onbeş gram râtinc,
ya’nî reçine sıcakda eritilip yapılan lapayı koymak da iyi gelmekdedir. Bunlar
bulunamazsa, bir bez üzerine et kıyması serip üzerine karabiber ekilir. Burkulan
yer üzerine konup, üzeri sarılır. Ağrı, sızı birkaç sâat sonra kesilmezse,
kemikde çatlama veyâ kırık ihtimâli olur ki, hastahâneye götürmelidir. Orada
alçıya koyarak tedâvî edilir.
|