Soru: Namazı bozan şeyler nelerdir?

CEVAP

Namazı bozan şeylerden bazıları şunlardır:

1- Konuşmak.

2- Kendisi işitecek kadar gülmek.

3- Bir farzı terk etmek. [Mesela rükuya varmadan secdeye gitmek]

4- Dünya işi için veya ağrı, üzüntü sebebi ile, yüksek sesle ağlamak.

5- Ah, of diye inlemek, uf diye sıkıntıyı bildirmek. Hasta, elinde olmadan ah, of derse bozulmaz.

6- Özürsüz öksürmek.

7- Ameli kesir. (Bir rükünde, üç kere bir yerini kaşımak veya kapalı kapıyı açmak gibi)

8- Kendi işitemeyecek kadar sessiz okumak.

9- İmamdan ileri durmak.

10- Özürsüz bir saf kadar yürümek.

11- Saçını veya sakalını taramak.

12- Çocuğunu kucaklamak.

13- Bir şey yiyip içmek.

14- Diş arasında kalan nohut kadar şeyi yutmak.

15- Ağzındaki şekerin lezzetini duyup, suyu boğazına kaçmak.

16- İki eliyle başındaki takkesini çıkarıp giymek. (Namazda iken düşen takkeyi bir el ile almalı, iki el ile de almak bozmaz diyen âlimler vardır.)

17- Özürsüz, göğsünü kıbleden çevirmek.

18- Secdede iki ayağını yerden kaldırmak. (Bozmaz diyenler de vardır. Bir an kalkması bozmaz.)

19- Kur'anı, manası bozulacak kadar yanlış okumak.

20- Çocuk emzirmek.

21- Başkasının sözü ile yerini değiştirmek.

22- Ceketini giymek.

23- İmamdan başkasının duasına âmin demek.

24- Necasetli yerde durmak veya necasetli yere secde etmek.

25- Bir rükünde, üç kere sübhânallah diyecek kadar avret yeri açılırsa, beden ve elbisede namazı bozacak kadar necaset varsa, aynı imama uymuş olan kadınla yan yana durmuşsa namaz bozulur .

26- İmam, bir rükne başlamadan önce, bu rükne başlayıp bitirmek.

27- Manayı bozacak şekilde teganni ile okumak. Teganni ile okuyan bir imam arkasında kılınan namazın tekrar kılınması lazımdır. (Halebi)

Buradaki kelimelerin açıklanması:

Amel-i kesir: Namazı bozan çok hareket.

Rükün: Namazın içindeki bir farz.

Rüku: Namazda, elleri dize koyup yaklaşık 90 derece eğilmek.

Necaset: Gâita, idrar, kan gibi pislik.

Teganni: Teganni, ırlamak, sesini hançeresinde tekrarlayıp türlü sesler çıkarmaktır. Yani, musiki perdesine uydurmak için, hareke, harf ve med [uzatmak] eklemek veya çıkarmak suretiyle kelimeleri bozmak demektir.

Fıkıh: Dinde yapılması ve yapılmaması gereken işleri bildiren ilim. Bu ilimden kendisine lazım olanları öğrenmek farzdır.

Soru: Kadının sarkan saçının dörtte biri, bir rükün kadar açık olursa, namazı bozulurmuş. Rükün nedir?

CEVAP

Namazın içindeki farzlara rükün denir. Hepsi beştir:

Kıyam, kıraat, rüku, sücud ve son teşehhüdde oturmak.

Saçı açılan kadın, bir âyet okuyacak kadar veya üç kere sübhanallah diyecek kadar bir zamanda saçını kapatamazsa, namazı bozulur.

Soru: Namaz kılarken küçük çocuğum secde esnasında sırtıma bindi. Secdeden doğrulurken düşmesin diye bir elimle tuttum. Çocuk yavaşça düştü. Namazım bozuldu mu?

CEVAP

Evet bozuldu. (Halebi)

Soru: Ağlamak, namazı bozar mı?

CEVAP

Ağrı, üzüntü sebebiyle, namazda sesli ağlamak namazı bozar. Sessiz gözyaşı ile ağlamak veya Cenneti veya Cehennemi hatırlayarak sesli ağlamak namazı bozmaz. (Dürr-ül-muhtâr)

Soru: (Namazda üç kere el kaldırılırsa, namaz bozulur) deniyor. Mesela 1 kere bir yerimizi kaşımak için kaldırdık, bundan sonra 2 kere de esnerken ağzımızı kapamak için kaldırsak namaz bozulur mu?

CEVAP

Eğer bir rükünde ise namaz bozulur.

Soru: Namazda iken öksürünce balgam geliyor, yutuyorum. Namazım bozuluyor mu?

CEVAP

Balgam yutmak orucu da namazı da bozmaz.

Soru: İmdat diye bağıran olunca, namazı bozmak caiz mi?

CEVAP

Evet.

Soru: Kıbleye yanlış duranı, düzeltmek namazını bozar mı?

CEVAP

Bozmaz.

Soru: Namaz kılarken bazen alışkanlık icabı dalgınlıkla bazı âyetlerin sonunda "sadakallahül azim" demek namazı bozar mı?

CEVAP

Namazı bozmaz. Fakat kasten yapılırsa mekruh olur.

Soru: Bazen namaz kılarken kravat boğazımızı sıkacak derecede sıkıyor, hafifçe gevşetebilir miyiz?

CEVAP

Tek el ile kravatı gevşetmek namazı bozmaz.

Soru: Gülmek abdesti ve namazı bozar mı?

CEVAP

Namazda tebessüm, namazı da, abdesti de bozmaz. Yanındakiler işitirse, kahkaha denir. Kendi de işitmezse, tebessüm denir. Yalnız kendi işitirse Dahk denir. Dahk, yalnız namazı bozar. Kahkaha, hem abdesti hem namazı bozar. Şafii mezhebinde ise, kahkahayla gülmek, sadece namazı bozar, abdesti bozmaz.

Soru: Namazın sahih olmaması ile kabul olmaması aynı mıdır?

CEVAP

Kabul olmakla sahih olmak ayrıdır. Namaz sahih olursa da kabul olmayabilir, yani sadece borç ödenir, sevap verilmez. Sahih olmazsa, zaten kabul olmaz. Mesela abdestsiz namaz kılmak sahih olmaz, mesela kıraat okumadan kılınan namaz sahih olmaz. Yani o hiç namaz olmaz.

Soru: Namazın fâsid olması ne demektir?

CEVAP

Fâsid bozulmak demektir. Namaz bozulmuş olur.

Soru: Ahiret için düşünerek ağlamak namazı bozar mı?

CEVAP

Hayır.

Soru: Bir âlimi düşünerek ağlamak namazı bozar mı?

CEVAP

Onun şahsı için, dünyalık için olursa bozar. Ahiret için ise bozmaz.

Soru: Bir rükünde başını, sonra kaydırarak ensesini, sonra kulağını kaşımak üç kaşımak sayılıp namaz bozulur mu?

CEVAP

Bozulmaz. Elini bir kere kaldırmış olur. Bir kaşımak sayılır.

Soru: Bir uzvun dörtte biri açılsa, tamamı açılmış mı sayılır?

CEVAP

Evet.

Soru: Secde yerine gelen bebeği el ile itmek, namazı bozar mı?

CEVAP

Hayır.

Soru: Namaz kılarken pantolonu çekmek namaza zarar verir mi?

CEVAP

El açık olarak çekilirse namaza zarar vermez. Hafif tutup çekilirse mekruh olur. Dar pantolonu iyice kavrayıp iki elle çekilirse namaz bozulur. Namaz kılan, mecbur değilse geniş pantolon giymeli, pantolonu hiç çekmemelidir.

Soru: Ayakta namazda iken cebimden bazen küçük mushaf veya muska yere düşüyor. Bir elimle alıp cebime koysam, namazım bozulmuş olur mu?

CEVAP

Bozulmaz.

Soru: Zammı sure okurken küfre düşürücü şekilde manayı bozan yanlışlık yapılıp, sonra düzeltilince namaz bozulur mu?

CEVAP

Bozulmaz.

Soru: Teşehhüdde iken, biri, beni seccade ile kenara çekti. Namazım bozuldu mu?

CEVAP

Bozulmadı. Zaruretsiz çeken günaha girer.

Soru: Namazda dua okurken aynı kelimeyi birkaç kere tekrar edersek, namaz bozulur mu?

CEVAP

Bozulmaz.

Soru: Sağ ayağın baş parmağı yerden kaldırınca namaz bozulmuş olur mu?

CEVAP

Bozulmuş olmaz. Sağ ayak yerden kalkmış olsa da bozulmaz.

Soru: Namazda herhangi bir sure okurken en az kendimiz duyacak kadar bir sesle mi söylemeliyiz yoksa hiç ağız kıpırdanmadan kalbden okumak diye bir şey var mıdır?

CEVAP

Kendimiz duymadan okuma geçerli değildir. Namaz sahih olmaz. Okumaya kıraat denir. Kıraat kendi duyacak kadar sesli okumaktır.

Soru: Sabah namazını güneş doğarken kılmak mekruh mu?

CEVAP

Güneş doğmaya başlayınca, hiç namaz sahih olmaz, kabul olmaz. Güneş doğduktan sonra 45-50 dakika hiç kılınmaz. Güneş doğana kadar kılıp bitirmek gerekir.

Soru: Geciken namazı sabah güneş  doğarken ve ikindi vakti güneş batarken kılmalı mı yoksa bekleyip kaza mı etmek gerekir?

CEVAP

İkindi namazını güneşin batmasına üç saniye kalsa bile hemen kılmalıdır. Yani Allahü ekber denecek kadar zaman kalsa kılınır. Ama sabah öyle değil. Eğer namaz kılarken güneş doğarsa o namaz, imam-ı a’zam hazretlerine göre sahih olmaz, imamayne göre ise, Ettehıyyatü okunacak kadar oturulduğu için sahih olur.

Soru: Namaz kılarken 3 defa kaşımak namazı bozar mı?

CEVAP

Evet bir rükünde üç defa kaşımak bozar. Üç defa kaşımak demek, eli üç defa kaldırarak kaşımak demektir. Bir defa kaldırıp üç beş defa kaşımak bir kaşımak demektir.

Soru: Amel-i kesir namazı bozar deniyor. Amel-i kesir nedir?

CEVAP

Amel-i kesir, namazı bozan çok iş, çok hareket demektir.

Amel-i kalil, namazı bozmayan az iş, az hareket demektir. [Diğer adı amel-i yesirdir.]

Namaz kılarken başını, yüzünü etrafa çevirmek amel-i kalil olup mekruhtur. (Falanca şey nerede?) diye sorana, eli ile kolu ile işaret etmek de amel-i kalil olup mekruhtur.

Amel-i kesirin beş türlü olduğu bildirilmiştir:

1- Uzaktan bakan bir kimse, namaz kılanın yaptığı çok hareketlerden dolayı onun namazda olmadığına şüphe etmediği iştir. Namaz kıldığında şüphe ederse o iş amel-i kalildir. [Bir kimse, namaz kılarken çok hareket etse, bu kısım kamera ile tespit edilse, sonra bu kesit seyredilse, bu kimse namaz kılmıyor intibaını uyandırırsa, bu amel-i kesir olur, namazı bozar.]

2- Adeten iki el ile yapılan iş ameli kesirdir. O iş, bir el ile de yapılsa yine namazı bozar. Mesela, sarık sarmak, elbise giymek, düşmekte olan pantolonunu çekip kayışını bağlamak gibi iki el ile yapılması gereken işler, bir el ile de yapılsa da amel-i kesir olur, namazı bozar. Bir kadın açılan başörtüsünü, az bir hareketle örtmesi mümkün olmazsa, kapatmaya uğraşması amel-i kesir olup namazı bozar.

Yanındaki kimseye vurmak namazı bozar. Bu vurmak, ya düşmanlıktandır veya onu terbiye etmek içindir, yahut şakalaşmak için olur. Üçü de amel-i kesir olup namazı bozar. Yanında hareket eden çocuğa dur oynama diye eli ile veya ayağı ile vurmak da amel-i kesir olup namazı bozar.

Âdeten bir el ile yapılan iş amel-i kalildir. İki el ile yapılsa da namazı bozmaz. Mesela pantolonun fermuarını kapatmak, yanında duran elektrik düğmesine basıp elektrikleri yakmak veya söndürmek, yahut açık kapıyı eli ile iterek kapatmak amel-i kalildir, namazı bozmaz. Düşen takkeyi giymek de bozmaz.

3- Peş peşe yapılan üç hareket amel-i kesirdir. Bir rükünde, üç kere bir yerini kaşımak, saçını taramak veya kapalı kapıyı açmak, ağzındaki ufak bir şeyi üç kere çiğnemek yahut eritip yutmak, namazı bozar. Diş arasında kalmış, nohuttan küçük şeyi yutmak bozmaz ise de, küçük de olsa, mesela bir susam tanesini dışardan alıp yutmak bozar.

Başını çevirip gelene bakmak, mekruh ise de, namazı bozmaz. göğsünü kıbleden çevirirse namazı bozulur. Sorulan veya istenilen bir şey için baş, göz ve kaş ile işarette bulunulsa, namaz bozulmaz. Fakat bir namaz kılana, "Yanında namaz kılacak kimseye yer ver biraz ileri git" denilince, o da bu emre uyarak hareket etse, namazı bozulur. Çünkü namaz içinde Allah'tan başkasının emrine uymuş olur. Fakat kendiliğinden çekilirse namaz bozulmuş olmaz.

4- Kasten yapılan işler. Mesela namaz kılan bir kadını kocası öperse, yahut bir çocuk emer de süt çıkarsa namazı bozulur.

5- Namaz kılana göre çok hareket namazı bozar. Yani bir kimse, benim yaptığım amel-i kesirdir, bu namazı bozar diyorsa, bir kavle göre namazı bozulur.

Soru: Son safta yer olmadığı ve en arkada tek başına durmak da mekruh olduğu için, ön saftaki bir kimseye, hafifçe dokunarak çağırsak, o da, yanımıza gelse, namazı bozulmuş olur mu?

CEVAP

Sizin emrinize uyarak hemen geri giderse, namazı bozulur. Fakat yalnız kalmasın diye, kendi iradesi ile geriye giderse, namazı bozulmuş olmaz.