Soru: Belki de menopozdan dolayı, bir iki gün kan geliyor, birkaç gün gelmiyor, sonra tekrar geliyor. Bu günlerde namaz kılmak gerekiyor mu?

CEVAP

Buna ve hayızla ilgili bütün suallere cevap verebilmek için, bundan bir önceki ay veya birkaç ay önce, kaç gün temiz kalındığını, kaç gün hayız olduğunu bildirmeniz şarttır. Mesela geçen ay 23 gün temiz kaldı, 7 gün hayız olmuştu, şimdi ise 25 temiz kaldıktan sonra 5 gün kan, 2 gün temiz, 3 gün kan geldi gibi yazmak gerekir. Eğer bundan önceki ay veya aylarda da, 10 günden fazla kan gelmişse, 10 günden az gelen daha önceki bir aydaki kan durumunu da bildirmek gerekiyor. Maliki mezhebi taklit ediliyorsa, en çok görülen hayız gün sayısının da bildirilmesi gerekir. Bildirilmezse doğru cevap verilemez.

Çeşitli Soru ve cevaplar

Soru: Kürtaj olan veya düşük yapan kadından gelen kan, nifas mıdır?

CEVAP

Kürtajdan sonra gelen kan, istihazedir. Düşüğün herhangi bir uzvu, mesela parmağı, tırnağı belli ise, bütün çocuk doğurmuş gibi olur. Gelen kan nifas olur. Eğer hiç bir yeri belli değilse, nifas olmaz. Fakat üç gün veya daha fazla akarsa, hayız olur. Eğer hayızdan kesileli 15 gün veya daha fazla olmuşsa böyledir. Eğer üç günden eksik kesilir ise veya daha hayız kesileli 15 gün olmamış ise, hayız değildir. Burun kanı gibidir. Namazını kılar ve orucunu tutar.

İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli olur. Kan, en az 15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden önce kesildiğinde, namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı kılar ve önce kılmadıklarını kaza eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kaza eder. 3 gün tamam oluncaya kadar böyle yapar. Üç gün kan gelip, normal âdet süresinden önce kesildiğinde, namaz vakti sonuna kadar bekler, kan görmezse gusledip, o namazı kılar. Kılmadıklarını kaza etmez. Normal âdet zamanı geçinceye kadar bekler.

Soru: Muayyen günlerde iken bir kadın ölürse şehit olabilir mi? Yani bu hâl şehitliğe engel midir?

CEVAP

Hayızlı veya cünüp ölmek şehitliğe mani değildir. Eshab-ı kiramdan Hanzala hazretleri, [gusletmeye vakit bulamadan orduya katıldığı için] savaşta cünüp olarak şehit olmuştur. Şehitliğe mani olan imansızlıktır.

Âdetli iken ölen de şehit olabilir. Uykuda iken abdestsiz ölen de şehit olabilir. Cünüp ölse de şehit olabilir. Kapalı gezen ve beş vakit namazı kılan şehit olarak ölür. Tabii ehl-i sünnet olmak şartı da vardır.

Soru: Âdetli iken ölüye Fatiha okunabilir mi?

CEVAP

Evet okunur. Dua niyetiyle Fatiha okunur. Ölüye de bağışlanır.

Soru: Büluğa ermemiş kızdan, hamile ve yaşlı kadından gelen kan âdet midir?

CEVAP

Üç günden az olan ve yeni başlayan için on günden çok sürünce, onuncu günden sonra ve yeni olmayanlarda âdetten çok olup, on günü de aşınca, âdetten sonraki günlerde gelmiş olan ve hamile ve ayise [55 veya daha büyük olan] kadınlardan ve 9 yaşından küçük kızlardan gelen kan, hayız olmaz. Buna (İstihaze) denir. Böyle bir kadın, namaz kılar ve her ibadeti yapar.

Bir misal: Her ay 7 gün âdet gören bir kadında, 11, 12, 13 veya daha fazla gün kan gelirse, yine bu kadının âdeti, 7 gündür. Eğer 8, 9 veya 10 gün devam ederse, âdetinin değiştiği anlaşılır.

Soru: Hayızlı kadın neler yapamaz?

CEVAP

1- Namaz kılamaz.

2- Oruç tutamaz

3- Kur'an-ı kerim okuyamaz.

4- Mushafa el süremez.

5- Camiye, mescide giremez.

6- Kâbe’yi tavaf edemez.

7- Zevciyyet muamelesinde bulunamaz. Yani kocasıyla birlikte olamaz.

Hayızlı kadın, her çeşit dua okur, tesbih çeker. Saç ve tırnak kesebilir. Saç boyatabilir.

Soru: Arefe günü 1000 ihlâs süresi okumak istiyorum. Fakat o gün hayız olabilirim. Hasta olmamak için ilaç almam caiz mi?

CEVAP

İlaç almak caizdir.

Soru: Bir kız hayız görmeye başlayınca mı mükellef oluyor?

CEVAP

Evet.

Soru: Kur’an okuyan çocuklara camide hediye falan verildi. Kur’an okundu. Namaz kılınmadığı için bazı bayanlarla biz de gittik. İçimizde abdestsiz ve hayızlı olanlar da vardı. Onlara günah oldu mu?

CEVAP

Cünüp ve hayızlı olarak camiye girmek haramdır. Abdestsiz girmek mekruhtur.

Soru: Diş dolgusu ve kaplama yaptırırken abdestli olmak şart mıdır? Hayızlı veya cünüp olmanın mahzuru olur mu?

CEVAP

Hayır, abdestli olmak şart değildir. Cünüp veya hayızlı da olsa, ilk gusülden itibaren Maliki mezhebini taklit etmek şarttır. Abdestliyken diş doldurttum diyerek taklit etmezse, cünüp gezmiş olur.

Soru: Erken dönemde yani ilk 2-3 ay içinde görülen düşüklerde yani bebeğin başı vs. belli değilken meydana gelen düşüklerde görülen kanamanın ne olduğu ve namaz oruç gibi hususlarda nasıl hareket edileceğini ayrıntılarıyla belirtir misiniz?

CEVAP

Nifas olmadığı için burundan akan kan gibidir. Kadın Hanefi ise her namaz vaktinde abdest alması gerekir, çünkü özürlüdür. Orucunu tutar. Maliki’yi taklit ederse, özür kanı abdestini bozmaz. Yani sabahki abdesti ile yatsıyı kılabilir. Tabii abdesti bozan başka şey olmamışsa böyledir.

Soru: Hanefi mezhebinde ki bir bayanın âdet dönemlerinde ki düzensizlik (2-3 ayda bir olması gibi) özel bir şey yapmayı gerektiriyor mu? (Namazda ve oruçta mesela)

CEVAP

Özel bir şey yapması gerekmez. Normaldir. Az âdet olması daha iyidir.

Soru: Âdet son günlerinde akmayan fakat pamuğu kirleten kahverengi akıntı âdet kanı sayılır mı?

CEVAP

Evet.

Soru: Hayız hâlinde hanımla beraber olmak günah mıdır? Kadının rızası önemli midir?

CEVAP

Evet haramdır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Ay hâlinde olan kadınlara temizleninceye kadar yaklaşmayın.) [Bekara 222]

Kadının rızası önemli değildir. Temizleninceye kadar haramdır. Zinada kadın da erkek de razı oluyor. Onların razı olması haramı ortadan kaldırır mı? O hâl bir hastalık hâlidir, tıbbi yönden mahzurludur. Hiç mahzuru olmasa bile Allahü teâlâ yasak ettiği için, emre uymak gerekir.

Soru: Hayızlı kadın, abdest alıp ölse, abdestli ölmüş olur mu?

CEVAP

Hayır.

Soru: Karnı yarılıp, çocuğu alınan kadından gelen kan, nifas mı?

CEVAP

Evet nifastır. Ameliyat kanı ayrıdır.

Soru: Devamlı kan gelen kadın, her ay 10 gün âdet, 20 gün temiz kabul etse, caiz mi?

CEVAP

Evet.

Soru: Kırk gün devam eden nifası müteakip, 10 veya 16 günlük temizlikten sonra gelen kan hayız mı?

CEVAP

10 günden sonraki istihaze, 16 dan sonraki hayızdır.

Özürlü olmak için

Soru: Hanefî’de ve diğer mezheplerde özürlü olmak için akıntının ne kadar devam etmesi gerekir?

CEVAP

Hanefî’de, Hanbelî’de ve Şâfiî’de, özür sahibi olmak için, abdesti bozan şeyin, bir namaz vaktinde devamlı akması lazımdır. Abdest alıp, o vaktin farzını kılacak kadar bir zamanda akmazsa, özür sahibi olmaz. Bir kimse özür sahibi olunca, sonraki namaz vakitlerinde, bir kere, bir damla bile gelse, özür sahibi olması, o vakitlerde de devam eder. Bir namaz vaktinde hiç gelmezse, özür sahibi olmak biter.

Mâlikî’de ise günde bir kere gelse, hatta üç beş günde bir kere gelse bile yine özürlü olur. Bunun için, akıntısı, Hanefî’de özür sayılmayanlar, Mâlikî’yi taklit ederek rahat edebilirler.

Soru: Doktor bir bayanım. Bayanlarda mensturuel sıklusun yani aylık âdet döngüsünün dönemlerine bağlı olarak miktarı ve kıvamı değişen fizyolojik yani doğal akıntı vardır. Bu akıntı meselesi abdest ve namaz konusunda bayanların yaşadığı en büyük sıkıntı. Ancak benim birçok kapalı arkadaşım var ve hiçbirinin böyle bir şeyden yani Maliki mezhebini taklitten haberleri yok. O zaman kadınlar Maliki’yi neden taklit etmiyorlar?

CEVAP

Bilmedikleri için. Çekinip rahatça soru soramamalarından bu sıkıntıyı çekiyorlar. Maliki’yi taklit etseler rahat edecekler. Bu akıntılar ne abdestlerini ne de namazlarını bozacak.

Ayrıca, iç çamaşırına akıntı bulaşmış ise, temizini bulmak zor olursa, bunu değiştirmeden namaz kılabilir. Maliki’de necaseti temizlemek farz değil. İhtiyaç hâlinde necasetle namaz kılmak caizdir.

Soru: Doğal akıntı sarı akıntı mı, rengi nasıl? Evlide bekârda değişir mi? Menopozdan sonra da doğal akıntı olur mu? Bu doğal akıntı nedir, diğerlerinden farkını nasıl anlayacağız?

CEVAP

Nisaiye uzmanı bayan doktorumuz diyor ki: Doğal akıntı denilen şeyin rengi aslında şeffaf-beyaz arasıdır. Ancak bu akıntı çamaşırda veya pamukta birikince ve biraz bekleyince sarımsı renk alır. Dolayısıyla çamaşırda görülen sarı renk doğaldır. Evlide bekârda aynıdır. Menopozdan sonra olmaz, ancak eğer hormon hapı kullanılıyorsa, bir rahatsızlık varsa olabilir.

Soru: Maliki’yi taklit ederken nelere dikkat edeceğimi özetle yazar mısınız?

CEVAP

Diş dolgusu veya idrar kaçırma, yahut bir akıntı sebebiyle Maliki mezhebini taklit eden Hanefi, sadece gusülde, abdestte ve namazda, kendi mezhebinin şartlarına ilaveten Maliki’nin farzlarına uyup müfsitlerinden kaçar. Hanefi’den farklı olan durumlar şunlardır:

1- Gusülde niyet, muvalat ve delk farzdır. Muvalat, uzuvları ara vermeden yıkamaktır. Delk, yıkanan yerleri el veya havlu ile hafif sıvazlamaktır. Sadece dokunmak da delk yerine geçer.

Gusülde saçlar hilallenir.

2- Abdestte, niyet, muvalat, delk, başın tamamını meshetmek farzdır.

3- Kendi ön edep yerine, elinin içi ile dokunan erkeğin abdesti bozulur.

4- Mestin üst ve altı tamamen meshedilir.

5- Namaz aynen Hanefi gibi kılınınca Maliki’deki farzlara da uyulmuş olur.

Soru: Ramazanda bir kadının muayyen hâli zuhur ederse, yiyip içebilir mi? Muayyen hâli sona erince, yiyip içmesi günah olur mu?

CEVAP

Ramazan-ı şerifte, gündüz muayyen hâli sona eren kadın, bir şey yiyip içmeden oruçlu gibi durur. Fakat oruçlu iken muayyen hâli zuhur eden kadın, oruçlu gibi durmaz, yiyip içebilir. Ancak oruçluların gözü önünde yememelidir!

Soru: Kadın geceden niyet ettiği orucu öğleyin bozsa, öğleden sonra da âdet görse, kaza mı gerekir?

CEVAP

Âdet olmasa idi kefaret gerekirdi. Âdet olduğu için kaza gerekir. Bir kimse de orucunu bozsa, sonra oruç tutamayacak kadar hastalansa yine kaza gerekir.

Soru: Âdeti 13 ve 15 olan Maliki’yi taklit eden kadın onuncu günden sonra Ramazan orucunu tutabilir mi?

CEVAP

Evet tutması gerekir. On günden sonra değil esas âdeti kaç ise o günden sonra oruç tutmak gerekir. Hanefi’ye göre âdeti bitmiş oluyor gusledip oruçları tutar. Gusletmese de oruçlar yine sahih olur, fakat gusüllü tutmak elbette iyi olur. Maliki’ye göre de kan kesilince de yani 15 gün bitince gusletmesi gerekir.

Soru: Kaza orucu tuttuğum gün, âdetim başladı. Âdetim bittiğinde, yarıda kalan orucum yüzünden ayrıca bir gün daha mı tutacağım?

CEVAP

Ayrıca oruç tutmazsınız. Kaza orucunuz yarıda kalmıştır. Onu yeniden tutarsınız.

Soru: Kabir ziyaretinde hayızlı, Fatihayı besmelesiz mi okur?

CEVAP

Hayızlının Fatihayı dua niyetiyle okuması caizdir, besmele çekmesinin mahzuru olmaz. Dua niyeti olmadan âyetleri ve Fatihayı besmelesiz de olsa okuyamaz. Dua âyetlerini besmeleli veya besmelesiz okuyabilir. Hayızlı kadın, dua niyetiyle Fatiha okuyup ölülere bağışlayabilir.

Soru: Hayız ve nifas bilgilerini öğrenmenin hükmü nedir? Kısaca bilgi verir misiniz?

CEVAP

Her müslüman erkek ve kadının ilmihal bilgilerini öğrenmesi farzdır. Bu bilgiler içinde, Hayız ve Nifas bilgileri de çok önemlidir. Abdest, namaz, Kur'an-ı kerim, hac, balig olmak, evlenmek gibi işler için kadın hallerini bilmek şarttır. Bunları bilmeyen, harama düşer, ibadeti sahih olmaz. Herkesin bilmesi gerekenler, Hanefi mezhebine göre kısaca şöyle:

Hayız müddeti en az 3 gün, en fazla 10 gündür. 10 günden sonra gelen kana İstihaze kanı denir. Bu hastalık kanıdır. Beyazdan başka her renk hayız kanı’dır. Kan görüldüğü andan, kesilene kadar olan günlerin sayısına âdet zamanı denir. Âdet zamanı en çok 10, en az 3 gündür. Diğer üç mezhepte en çoğu 15 gündür. Hayız kanı devamlı akmayabilir. Her gün az miktar kan görülmesi hayız hâlinin devam ettiğini gösterir. İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli olur. Kan, en az 15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden önce kesildiğinde, namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı kılar ve önce kılmadıklarını kaza eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kaza eder. 3 gün tamam oluncaya kadar böyle yapar.