Soru:
Belki de menopozdan dolayı, bir iki gün kan geliyor, birkaç gün gelmiyor, sonra
tekrar geliyor. Bu günlerde namaz kılmak gerekiyor mu?
CEVAP
Buna ve hayızla ilgili bütün suallere cevap verebilmek için, bundan bir önceki ay veya birkaç ay önce, kaç gün
temiz kalındığını, kaç gün hayız olduğunu bildirmeniz şarttır. Mesela geçen ay 23
gün temiz kaldı, 7 gün hayız olmuştu, şimdi ise 25 temiz kaldıktan sonra 5
gün kan, 2 gün temiz, 3 gün kan geldi gibi yazmak gerekir. Eğer
bundan önceki ay veya aylarda da, 10 günden fazla kan gelmişse, 10
günden az gelen daha önceki bir aydaki kan durumunu da bildirmek gerekiyor. Maliki mezhebi taklit
ediliyorsa, en çok görülen hayız gün sayısının da bildirilmesi gerekir. Bildirilmezse
doğru cevap verilemez.
Çeşitli Soru ve cevaplar
Soru:
Kürtaj olan veya düşük yapan kadından gelen kan, nifas mıdır?
CEVAP
Kürtajdan sonra gelen kan, istihazedir.
Düşüğün herhangi bir uzvu, mesela parmağı, tırnağı belli ise, bütün çocuk
doğurmuş gibi olur. Gelen kan nifas olur. Eğer hiç bir yeri belli değilse, nifas
olmaz. Fakat üç gün veya daha fazla akarsa, hayız olur. Eğer hayızdan
kesileli 15 gün veya daha fazla olmuşsa böyledir. Eğer üç günden eksik
kesilir ise veya daha hayız kesileli 15 gün olmamış ise, hayız
değildir. Burun kanı gibidir. Namazını kılar ve orucunu tutar.
İki âdet arasında en az 15 gün temizlik hâli
olur. Kan, en az 15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden önce
kesildiğinde, namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra gusletmeden
yalnızca abdest alıp, o namazı kılar ve önce kılmadıklarını kaza eder. O namazı
kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse vaktin sonuna
doğru abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kaza eder. 3 gün
tamam oluncaya kadar böyle yapar. Üç gün kan gelip, normal âdet süresinden önce
kesildiğinde, namaz vakti sonuna kadar bekler, kan görmezse gusledip, o namazı
kılar. Kılmadıklarını kaza etmez. Normal âdet zamanı geçinceye kadar bekler.
Soru:
Muayyen günlerde iken bir kadın ölürse şehit olabilir mi? Yani bu hâl şehitliğe
engel midir?
CEVAP
Hayızlı
veya cünüp ölmek şehitliğe mani değildir. Eshab-ı kiramdan Hanzala hazretleri,
[gusletmeye vakit bulamadan orduya katıldığı için] savaşta cünüp olarak şehit
olmuştur. Şehitliğe mani olan imansızlıktır.
Âdetli iken ölen de şehit olabilir. Uykuda iken
abdestsiz ölen de şehit olabilir. Cünüp ölse de şehit olabilir. Kapalı gezen ve
beş vakit namazı kılan şehit olarak ölür. Tabii ehl-i sünnet olmak şartı da
vardır.
Soru:
Âdetli iken ölüye Fatiha okunabilir mi?
CEVAP
Evet okunur. Dua niyetiyle Fatiha okunur. Ölüye de
bağışlanır.
Soru:
Büluğa ermemiş kızdan, hamile ve yaşlı kadından gelen kan âdet midir?
CEVAP
Üç günden az olan ve yeni başlayan için on günden çok
sürünce, onuncu günden sonra ve yeni olmayanlarda âdetten çok olup, on günü de
aşınca, âdetten sonraki günlerde gelmiş olan ve hamile ve ayise [55 veya
daha büyük olan] kadınlardan ve 9 yaşından küçük kızlardan gelen kan, hayız
olmaz. Buna (İstihaze)
denir. Böyle bir kadın, namaz kılar ve her ibadeti yapar.
Bir misal: Her ay 7 gün âdet gören bir kadında,
11, 12, 13 veya daha fazla gün kan gelirse, yine bu
kadının âdeti, 7 gündür. Eğer 8, 9 veya 10 gün
devam ederse, âdetinin değiştiği anlaşılır.
Soru:
Hayızlı kadın neler yapamaz?
CEVAP
1- Namaz
kılamaz.
2- Oruç
tutamaz
3- Kur'an-ı
kerim okuyamaz.
4- Mushafa
el süremez.
5- Camiye,
mescide giremez.
6- Kâbe’yi
tavaf edemez.
7- Zevciyyet
muamelesinde bulunamaz. Yani kocasıyla birlikte olamaz.
Hayızlı
kadın, her çeşit dua okur, tesbih çeker. Saç ve tırnak kesebilir. Saç
boyatabilir.
Soru:
Arefe günü 1000 ihlâs süresi okumak istiyorum. Fakat o gün hayız
olabilirim. Hasta olmamak için ilaç almam caiz mi?
CEVAP
İlaç almak caizdir.
Soru:
Bir kız hayız görmeye başlayınca mı mükellef oluyor?
CEVAP
Evet.
Soru:
Kur’an okuyan çocuklara camide hediye falan verildi. Kur’an okundu. Namaz
kılınmadığı için bazı bayanlarla biz de gittik. İçimizde abdestsiz ve hayızlı
olanlar da vardı. Onlara günah oldu mu?
CEVAP
Cünüp ve hayızlı olarak camiye girmek
haramdır. Abdestsiz girmek mekruhtur.
Soru:
Diş dolgusu ve kaplama yaptırırken abdestli olmak şart mıdır? Hayızlı
veya cünüp olmanın mahzuru olur mu?
CEVAP
Hayır, abdestli olmak şart değildir. Cünüp veya hayızlı
da olsa, ilk gusülden itibaren Maliki mezhebini taklit etmek şarttır. Abdestliyken diş
doldurttum diyerek taklit etmezse, cünüp gezmiş olur.
Soru:
Erken dönemde yani ilk 2-3 ay içinde görülen düşüklerde yani
bebeğin başı vs. belli değilken meydana gelen düşüklerde görülen kanamanın ne
olduğu ve namaz oruç gibi hususlarda nasıl hareket edileceğini ayrıntılarıyla
belirtir misiniz?
CEVAP
Nifas
olmadığı için burundan akan kan gibidir. Kadın Hanefi ise her namaz vaktinde abdest alması gerekir, çünkü özürlüdür. Orucunu
tutar. Maliki’yi
taklit ederse, özür kanı abdestini bozmaz. Yani sabahki abdesti ile yatsıyı
kılabilir. Tabii abdesti bozan başka şey olmamışsa böyledir.
Soru:
Hanefi mezhebinde ki bir bayanın âdet dönemlerinde ki
düzensizlik (2-3 ayda bir olması gibi) özel bir şey yapmayı
gerektiriyor mu? (Namazda ve oruçta mesela)
CEVAP
Özel bir şey yapması gerekmez. Normaldir. Az âdet
olması daha iyidir.
Soru:
Âdet son günlerinde akmayan fakat pamuğu kirleten kahverengi akıntı âdet kanı
sayılır mı?
CEVAP
Evet.
Soru:
Hayız hâlinde hanımla beraber olmak günah mıdır? Kadının
rızası önemli midir?
CEVAP
Evet haramdır. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Ay hâlinde olan kadınlara temizleninceye
kadar yaklaşmayın.) [Bekara 222]
Kadının rızası önemli değildir. Temizleninceye kadar
haramdır. Zinada kadın da erkek de razı oluyor. Onların razı olması haramı
ortadan kaldırır mı? O hâl bir hastalık hâlidir, tıbbi yönden mahzurludur. Hiç
mahzuru olmasa bile Allahü teâlâ yasak ettiği için, emre uymak gerekir.
Soru:
Hayızlı kadın, abdest alıp ölse, abdestli ölmüş olur mu?
CEVAP
Hayır.
Soru:
Karnı yarılıp, çocuğu alınan kadından gelen kan, nifas mı?
CEVAP
Evet nifastır. Ameliyat kanı ayrıdır.
Soru:
Devamlı kan gelen kadın, her ay 10 gün âdet, 20 gün temiz kabul
etse, caiz mi?
CEVAP
Evet.
Soru:
Kırk gün devam eden nifası müteakip, 10 veya 16 günlük
temizlikten sonra gelen kan hayız mı?
CEVAP
10 günden
sonraki istihaze, 16 dan sonraki hayızdır.
Özürlü olmak için
Soru:
Hanefî’de ve diğer mezheplerde özürlü olmak için akıntının ne kadar devam
etmesi gerekir?
CEVAP
Hanefî’de, Hanbelî’de ve Şâfiî’de, özür sahibi olmak
için, abdesti bozan şeyin, bir namaz vaktinde devamlı akması lazımdır. Abdest
alıp, o vaktin farzını kılacak kadar bir zamanda akmazsa, özür sahibi olmaz.
Bir kimse özür sahibi olunca, sonraki namaz vakitlerinde, bir kere, bir damla
bile gelse, özür sahibi olması, o vakitlerde de devam eder. Bir namaz vaktinde
hiç gelmezse, özür sahibi olmak biter.
Mâlikî’de ise günde bir kere
gelse, hatta üç beş günde bir kere gelse bile yine özürlü olur. Bunun için,
akıntısı, Hanefî’de özür sayılmayanlar, Mâlikî’yi taklit ederek rahat edebilirler.
Soru:
Doktor bir bayanım. Bayanlarda mensturuel sıklusun yani aylık âdet döngüsünün
dönemlerine bağlı olarak miktarı ve kıvamı değişen fizyolojik yani doğal akıntı
vardır. Bu akıntı meselesi abdest ve namaz konusunda bayanların yaşadığı en
büyük sıkıntı. Ancak benim birçok kapalı arkadaşım var ve hiçbirinin böyle bir
şeyden yani Maliki
mezhebini taklitten haberleri yok. O zaman kadınlar Maliki’yi neden taklit
etmiyorlar?
CEVAP
Bilmedikleri için. Çekinip rahatça soru
soramamalarından bu sıkıntıyı çekiyorlar. Maliki’yi taklit etseler rahat edecekler. Bu akıntılar ne
abdestlerini ne de namazlarını bozacak.
Ayrıca, iç çamaşırına akıntı bulaşmış ise, temizini
bulmak zor olursa, bunu değiştirmeden namaz kılabilir. Maliki’de necaseti temizlemek
farz değil. İhtiyaç hâlinde necasetle namaz kılmak caizdir.
Soru:
Doğal akıntı sarı akıntı mı, rengi nasıl? Evlide bekârda değişir mi? Menopozdan
sonra da doğal akıntı olur mu? Bu doğal akıntı nedir, diğerlerinden farkını
nasıl anlayacağız?
CEVAP
Nisaiye uzmanı bayan doktorumuz diyor ki: Doğal akıntı
denilen şeyin rengi aslında şeffaf-beyaz arasıdır. Ancak bu akıntı çamaşırda
veya pamukta birikince ve biraz bekleyince sarımsı renk alır. Dolayısıyla
çamaşırda görülen sarı renk doğaldır. Evlide bekârda aynıdır. Menopozdan sonra
olmaz, ancak eğer hormon hapı kullanılıyorsa, bir rahatsızlık varsa olabilir.
Soru:
Maliki’yi taklit
ederken nelere dikkat edeceğimi özetle yazar mısınız?
CEVAP
Diş dolgusu veya idrar kaçırma, yahut bir akıntı
sebebiyle Maliki
mezhebini taklit eden Hanefi, sadece gusülde, abdestte ve namazda, kendi
mezhebinin şartlarına ilaveten Maliki’nin farzlarına uyup müfsitlerinden kaçar. Hanefi’den farklı olan durumlar şunlardır:
1- Gusülde
niyet, muvalat ve delk farzdır. Muvalat, uzuvları ara vermeden yıkamaktır.
Delk, yıkanan yerleri el veya havlu ile hafif sıvazlamaktır. Sadece dokunmak da
delk yerine geçer.
Gusülde saçlar hilallenir.
2- Abdestte,
niyet, muvalat, delk, başın tamamını meshetmek farzdır.
3- Kendi ön
edep yerine, elinin içi ile dokunan erkeğin abdesti bozulur.
4- Mestin
üst ve altı tamamen meshedilir.
5- Namaz
aynen Hanefi gibi kılınınca Maliki’deki farzlara da uyulmuş olur.
Soru:
Ramazanda bir kadının muayyen hâli zuhur ederse, yiyip içebilir mi? Muayyen
hâli sona erince, yiyip içmesi günah olur mu?
CEVAP
Ramazan-ı şerifte, gündüz muayyen hâli sona eren
kadın, bir şey yiyip içmeden oruçlu gibi durur. Fakat oruçlu iken muayyen hâli
zuhur eden kadın, oruçlu gibi durmaz, yiyip içebilir. Ancak oruçluların gözü
önünde yememelidir!
Soru:
Kadın geceden niyet ettiği orucu öğleyin bozsa, öğleden sonra da âdet görse,
kaza mı gerekir?
CEVAP
Âdet olmasa idi kefaret gerekirdi. Âdet olduğu için
kaza gerekir. Bir kimse de orucunu bozsa, sonra oruç tutamayacak kadar
hastalansa yine kaza gerekir.
Soru:
Âdeti 13 ve 15 olan Maliki’yi taklit eden kadın onuncu günden sonra Ramazan
orucunu tutabilir mi?
CEVAP
Evet tutması gerekir. On günden sonra değil esas âdeti
kaç ise o günden sonra oruç tutmak gerekir. Hanefi’ye göre
âdeti bitmiş oluyor gusledip oruçları tutar. Gusletmese de oruçlar yine sahih
olur, fakat gusüllü tutmak elbette iyi olur. Maliki’ye göre de kan kesilince de yani 15 gün
bitince gusletmesi gerekir.
Soru:
Kaza orucu tuttuğum gün, âdetim başladı. Âdetim bittiğinde, yarıda kalan orucum
yüzünden ayrıca bir gün daha mı tutacağım?
CEVAP
Ayrıca oruç tutmazsınız. Kaza orucunuz yarıda
kalmıştır. Onu yeniden tutarsınız.
Soru:
Kabir ziyaretinde hayızlı, Fatihayı besmelesiz mi okur?
CEVAP
Hayızlının Fatihayı dua niyetiyle okuması caizdir,
besmele çekmesinin mahzuru olmaz. Dua niyeti olmadan âyetleri ve Fatihayı
besmelesiz de olsa okuyamaz. Dua âyetlerini besmeleli veya besmelesiz
okuyabilir. Hayızlı kadın, dua niyetiyle Fatiha okuyup ölülere bağışlayabilir.
Soru:
Hayız ve nifas bilgilerini öğrenmenin hükmü nedir? Kısaca bilgi
verir misiniz?
CEVAP
Her müslüman erkek ve kadının ilmihal bilgilerini
öğrenmesi farzdır. Bu bilgiler içinde, Hayız ve Nifas
bilgileri de çok önemlidir. Abdest, namaz, Kur'an-ı kerim, hac, balig olmak,
evlenmek gibi işler için kadın hallerini bilmek şarttır. Bunları bilmeyen,
harama düşer, ibadeti sahih olmaz. Herkesin bilmesi gerekenler, Hanefi mezhebine göre kısaca şöyle:
Hayız
müddeti en az 3 gün, en fazla 10 gündür. 10 günden sonra
gelen kana İstihaze kanı denir. Bu hastalık kanıdır. Beyazdan başka her
renk hayız kanı’dır. Kan görüldüğü andan, kesilene kadar olan
günlerin sayısına âdet zamanı denir. Âdet zamanı en çok 10, en az 3
gündür. Diğer üç mezhepte en çoğu 15 gündür. Hayız
kanı devamlı akmayabilir. Her gün az miktar kan görülmesi hayız
hâlinin devam ettiğini gösterir. İki âdet arasında en az 15 gün temizlik
hâli olur. Kan, en az 15 günlük temizlikten sonra gelip 3 günden
önce kesildiğinde, namaz vaktinin sonu yaklaşıncaya kadar bekler. Sonra
gusletmeden yalnızca abdest alıp, o namazı kılar ve önce kılmadıklarını kaza
eder. O namazı kıldıktan sonra kan yine gelirse, namaz kılmaz. Yine kesilirse
vaktin sonuna doğru abdest alıp, o namazı kılar ve kılmadıklarını kaza eder. 3
gün tamam oluncaya kadar böyle yapar.