Soru: Abdest alırken dört mezhebe uymaya da, niyet etmek uygun olur mu?

CEVAP

İyi olur. Zaten Hanefi mezhebine uygun, yani farz, sünnet ve müstehablarına uyarak abdest alan kimse, diğer üç mezhebe de uymuş olur. Mesela abdest alırken:

1- Niyet Hanefi’de sünnet, diğer üç mezhepte farzdır.

2- Besmele çekmek, Hanefi’de sünnet, Hanbeli’de farzdır.

3- Ağza, burna su vermek, Hanefi’de sünnet, Hanbeli’de farzdır.

4- Başın tamamını meshetmek, Hanefi’de sünnet, Maliki ve Hanbeli’de farzdır.

5- Tertip yani sıra ile yıkamak, Hanefi’de sünnet, Şafii ve Hanbeli’de farzdır.

6- Muvalat, yani ara vermeden yıkamak Hanefi’de sünnet, Maliki’de ve Hanbeli’de farzdır.

7- Delk, yani uzuvları ovmak, Hanefi’de sünnet, Maliki’de farzdır.

Görüldüğü gibi, Hanefi’ye uygun abdest alan, yani farz, sünnet ve müstehablarına da riayet eden diğer mezheplere göre de abdest almış olur.

Dört mezhepte abdesti bozan şeyler

Soru: Diğer hak mezheplerimize göre abdesti bozan şeyler nelerdir?

CEVAP

Deriden kan çıkınca, Hanefi’de abdest bozulur. Diğer üç mezhepte bozulmaz.

Deve eti yemek ve ölü yıkamak Hanbeli’de abdesti bozar, diğer üç mezhepte bozmaz.

Mahrem olmayan kadının eline veya derisine çıplak olarak dokununca Şafii'de abdest bozulur. Hanbeli ve Maliki’de şehvetli dokunursa bozar. Hanefi’de şehvetli de olsa bozmaz.

Yüz, kollar ve ayaklar

Soru: Abdestte yüz, kollar ve ayakların neresi yıkanır?

CEVAP

Yüz, iki kulak memesi ve saç kesimiyle çene arasıdır. İki kol, dirsekleriyle birlikte; iki ayaksa, iki yandaki topuk kemikleriyle birlikte yıkanır. Bu uzuvların farz olan yerden biraz fazlasını yıkamak müstehab, daha fazla yıkamak mekruh olur.

Çene altını yıkamak

Soru: Abdestte çene altını yıkamak gerekir mi?

CEVAP

Hanefi’de çene altı yıkanmaz. Şafii’de ise çene altını yıkamak farzdır.

Elleri yıkamak farzdır

Soru: Abdestin farzları içinde elleri yıkamak bildirilmeyip sünnetleri arasında bildirildiğine göre, elleri yıkamak sünnet mi oluyor?

CEVAP

El kola dâhil olduğu için, elleri kollarla beraber yıkamak farzdır. Abdeste başlarken elleri yıkamak ise, sünnettir.

Başı mesh ederken

Soru: Abdestte elimizdeki ıslaklığın saçımızın dibine yani başımıza temas etmesi gerekiyor mu?

CEVAP

Hayır, sadece saçların üstüne değmesi gerekir.

Saçın arkasını mesh etmek

Soru: Abdestte başın dörtte birini mesh etmek farzdır. Saçımız bozulmasın diye saçımızın arkasını mesh etsek caiz olur mu?

CEVAP

Farz yerine gelir. Ancak sünnete uygun mesh etmek için başın tamamını mesh etmek gerekir.

Eşarba mesh etmek

Soru: Kadın olarak, dışarıda abdest alırken, saçımızın görünmemesi için, eşarbın üstüne mesh etmek caiz olur mu?

CEVAP

Hayır, caiz olmaz. Hanefi’de başın tamamını mesh etmek sünnet, dörtte birini mesh etmekse farzdır. Bunun için, eşarbı çözmeden, saçlar görünmeden dörtte birini mesh etmek gerekir. Mesela başın arka kısmı da mesh edilebilir. Maliki’yi taklit edenin başının tamamını mesh etmesi farzdır.

Takke üstüne mesh

Soru: Takke veya sarık üzerine mesh caiz mi?

CEVAP

Hayır.

Uzun saçı mesh ederken

Soru: Kadının çok uzun saçını mesh etmesi nasıl olur? Saçın üst yüzüne ıslak eli değdirmek mi yoksa hem üstünü hem altını iyice elini gezdirip ıslatmak mı gerekir?

CEVAP

Saçı uzunsa, ıslatılmış elle başı mesh ederken, sarkan saçlarını tutup aşağıya doğru, yani saçın sonuna kadar çeker. Altını üstünü ıslatmak gerekmez, ıslaklık azalsa da, hattâ hiç kalmasa da elin değmesi yeter.

Eldeki yaşlıkla mesh

Soru: Kolları yıkadıktan sonra, eldeki yaşlıkla başı mesh caiz mi?

CEVAP

Hayır.

Başörtü üstünden mesh

Soru: (Kolaylık olması için kadınlar, başörtülerinin üstünden mesh edebilirler) deniyor. Başörtü üstünden mesh caiz olur mu?

CEVAP

Hayır, başörtü üstünden mesh edilmez. Mesh etmiş olmak için, ıslak eli saçlara sürmek gerekir. Bunun gibi, bazı mezhepsizler de, (Çoraba mesh edilebilir) diyorlar. Bunlar dinde kolaylık değil, birer bid’attir. Bir hadis-i şerif:

(İbadetleri bizim gibi yapmayan bizden değildir.) [Mizan-ül kübra]

Kolaylık olsun diye dinin emirlerini değiştirmeye, kimsenin hakkı yoktur. Biri de çıkar, kolaylık olsun diye (Hiç abdeste lüzum yok, haftada bir abdest alsanız yeter) diyebilir. Akılla din olur mu?