Soru: Din kitaplarında, (Şu on kısımdır, dokuzu şundadır) gibi ifadeler geçiyor. Onda dokuzu ne demektir?

CEVAP:

Bir şeyin önemini, yani fayda ve zararını, iyilik ve kötülüğünü belirtmek için, bir şey on parçaya ayrılırsa, dokuzu şöyledir denir. O dokuz şey veya o dokuzun bulunduğu kimse, büyük nimette veya büyük tehlikededir, buna çok dikkat etmeli demektir.

Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:

(Hikmet [faydalı şeyler], on kısımdır; dokuzu, uzlet, biri az konuşmaktır) [Beyheki]

(Hayâ on kısımdır, dokuzu kadınlarda, biri erkeklerdedir.) [Deylemi]

(Hikmet, on kısımdır, dokuzu Ali’de, biri diğer insanlardadır.) [Ebu Nuaym]

(Rızık on kısımdır, dokuzu ticarette, biri de hayvancılıktadır.) [İbni Sa’d]

(İbadet on kısımdır; dokuzu helal kazanmak, biri diğer ibadetlerdir.) [Beyheki]

(İbadet on kısımdır; dokuzu sükûtta, biri helâl kazançtadır.) [Deylemi]

(Cömertlik on kısımdır; dokuzu Sudan’da biri diğer yerlerdedir.) [Hatib]

(Cimrilik on kısımdır; dokuzu Fars’ta [İran’da], biri diğer insanlardadır.) [Hatib]

(Âfiyet on kısımdır; dokuzu helalden geçimini sağlamakta, biri de diğer şeylerdedir.) [Deylemi]

(Kibir, on kısımdır; dokuzu Rum’da, biri diğer insanlardadır.) [Hatib]

Hikmet ehli de buyuruyor ki:

Haset on kısımdır, dokuzu din adamlarındadır.

Dünya sıkıntıları on çeşittir, dokuzu salihlerdedir.

Zillet on kısımdır, dokuzu Yahudilerdedir.

Şehvet on kısımdır; dokuzu kadında, biri erkektedir. (Tefsir-i kebir)